EBko Ikerketa eta Berrikuntzarako Esparru Programa
2021-2027 aldirako Europako Batasuneko Ikerketa eta Berrikuntzako (I+I) Esparru Programa da Horizonte Europa. Horizonte Europa Programa, aurreko Horizonte 2020 bezala, funtsezko tresna da EBko I+G+B politikak aurrera eramateko, EBk esparru horretan egiten dituen inbertsioek eragin zientifiko, teknologiko, ekonomiko eta soziala izan dezaten. Horrela, bere oinarri zientifiko eta teknologikoak indartu egingo dira eta estatu kide (EK) guztien lehiakortasuna sustatuko da.
Zazpi urteko aldi honetarako 95.517 milioi euroko aurrekontua du (prezio arruntetan) Horizonte Europak, eta, beraz, orain arteko aurrekontu handiena duen esparru-programa da. Onura ekonomiko, sozial eta zientifiko garrantzitsuak sortzeko potentziala dauka. Programa inbertsio-pentsamoldearekin diseinatu da, eta finantziazio-tresna izateko, eta daukan plangintzari esker, EBri etorkizun oparo eta jasangarrirako trantsizioa egiten lagunduko dio.
Programaren egitura hiru zutabetan oinarrituta dago:
I. zutabeak, Zientzia Bikainak, Europako Ikerketa Kontseiluaren (ERC) bidez, ikertzaileek diseinatu eta zuzendutako ezagutzaren mugako ikerketa-proiektuak finantzatzen ditu. Halaber, ikertzaileen garapen profesionala eta prestakuntza bultzatzen ditu, Marie Sklodowska-Curie (MSCA) programaren nazioarteko eta sektore arteko mugikortasun-jardueren bidez, eta munduko lehen mailako ikerketa-azpiegituren garapena bultzatzen du.
II. zutabea Erronka Globalak eta Europako Industria Lehiakortasuna da, eta gizarte-erronken inguruko ikerketa eta ezagutza eta teknologia berrien sorkuntza finantzatzen ditu. Industriaren gaitasun teknologikoak indartzen ditu, Europako industriaren lehiakortasuna areagotzeko (batez ere ETEena), eta asmo handiko misioak ezartzen ditu, erronka global handietara bideratuak (osasuna, klima-aldaketa, energia berriztagarriak, mugikortasuna, segurtasuna, digitala, materialak, eta abar). Gainera, EKekin eta industriarekin Europako elkarteen (edo Europako bazkidetzen) sorrera bultzatzen du, I+I delakoan elkarrekin lan egiteko. Halaber, Ikerketarako Zentro Bateratuaren (JRC) jarduerak barne hartzen ditu; zentro horrek EBri eta gobernu nazionalei laguntzen die erabakiak hartzen, ebidentzia zientifikoak eta laguntza teknikoa ematen baitizkie.
III. zutabea Europa Berritzailea da, eta bere helburua da Europa aitzindari bihurtzea merkatu-sorkuntzaren berrikuntzan eta ETE berritzaileen hazkundean, Europako Berrikuntza Kontseiluaren (EIC) bidez. Maila goreneko berritzaileak, enpresariak, ETEak eta zientzialariak babesten ditu, nazioartean hazteko asmoz. Horrez gain, Berrikuntzaren eta Teknologiaren Europako Institutuak (EIT) ikerketaren, goi-mailako hezkuntzaren eta ekintzailetzaren integrazioa sustatzen jarraituko du, ezagutzaren eta berrikuntzaren komunitateen (KIC) bidez.
Hiru oinarri horiek ardatz horizontal batean oinarritzen dira: Parte-hartzea handituz eta Europako Ikerketa Eremua (ERA) indartuz, EBko EKei laguntzen die ikerketa- eta berrikuntza-potentzial nazionala garatzeko ahaleginetan, eta, bereziki, I+Bn errendimendu txikiagoa duten estatuei, Horizonte Europan duten parte-hartzea hobetu dezaten.
CDTIren kudeaketa Esparru Programan
II. Esparru Programatik, CDTIk EBko Ikerketa eta Berrikuntzako Esparru Programa guztietan Espainiako era guztietako erakundeen parte-hartzea sustatu egin du (unibertsitateak, ikerketa-zentro publikoak, zentro teknologikoak, administrazio publikoak, elkarteak, fundazioak, enpresak, eta abar); horrela, une bakoitzean ezarritako helburuak lortzen eraginkortasunez lagundu du. Helburu horien jarraipena Espainiak parte hartzen duen Esparru Programan kudeatzen duen Datu Baseari esker egiten da, hori baita Programa honek Espainian duen informazio-iturri ofiziala.
Gaur egungo Esparru Programan, Horizonte Europan, CDTI Espainiako ordezkaria da Programa Batzordeetan, eta Harremanetarako Puntu Nazional (NCP) gisa jarduten du III. zutabean, "Europa berritzailea", eta II. zutabea "Erronka globalak eta Europako Industria Lehiakortasun Bikaina” osatzen duten klusterretan, "Kultura, sormena eta gizarte inklusiboa" klusterraren kasuan izan ezik, non aditu gisa parte hartzen duen; gauza bera gertatzen da "Zientzia bikaina" zutabearen "Ikerketa-azpiegiturak" kasuan. Gainera, NCPren koordinatzaile nazionala da, eta lege- eta finantza-alderdien NCPa dauka.
Orobat, CDTIk Esparru Programari lotutako talde estrategikoetan parte hartzen du, hala nola Horizonte Europan Europako misio eta elkarteentzat daudenetan.
CDTIren barruan, Europar Batasuneko Programen eta Lurralde Lankidetzaren Zuzendaritza arduratzen da Esparru Programa kudeatzeaz, parte hartzen duen Programa Batzordeetan Espainiaren interesak defendatuz eta NCP gisa jarduten duen arloetan parte hartzeko interesa dutenei aholku emanez.
Aholkularitza-zerbitzu horien artean, eta EICaren azeleragailuan parte hartzen duten Espainiako enpresei soilik zuzenduta, CDTIk elkarrizketen simulazio-zerbitzua dauka.
Programa horri buruzko informazio zehatzagoa kontsulta daiteke Horizonte Europaren Espainiako atarian. Atari hori CDTIk eta FECYTek kudeatzen dute, eta Espainiako Programan parte hartzen dutenei eta interesa izan dezaketen guztiei jakinarazteko eta informazioa emateko kanal ofiziala da.