O CDTI Innovación publica licitación de compra pública para o desenvolvemento de tecnoloxías de enerxía de fusión para IFMIF-DONS

O CDTI Innovación, a entidade pública de financiamento da innovación do Ministerio de Ciencia, Innovación e Universidades, lanzou, a través do seu instrumento de compra pública precomercial, a licitación de servizos de I+D para o desenvolvemento de solucións tecnolóxicas no ámbito da validación de sistemas e materiais en enerxía de fusión en dous ámbitos diferenciados (de aceleración de partículas e de brancos experimentais e zonas de irradiación), cunha dotación orzamentaria de ata 40 millóns de euros, cofinanciados con fondos FEDER. A administración pública que validará as dúas solucións resultantes será o Consorcio IFMIF-DONS. 

O proxecto contempla o desenvolvemento de dous demostradores validadores (VATI) ao redor de dúas áreas diferenciadas:

• VATIAC, demostrador para a proba e validación de tecnoloxías de aceleradores de hadrones, lineais e de alta intensidade, dotado de ata 25 millóns de euros
• VATIST, demostrador para a proba e validación de tecnoloxías de brancos experimentais e zonas de irradiación, dotado de ata 13 millóns de euros

O nivel de innovación que precisan os desenvolvementos considerados nesta licitación supera, en gran parte, a estado da arte actual. Aínda que existen no mundo aceleradores de partículas que utilizan tecnoloxías afíns, non se construíu ningún que manexe as cifras do acelerador de IFMIF-DONS en canto a corrente de feixe, carga espacial e potencia de feixe. Isto obriga a que a maioría dos compoñentes do acelerador de IFMIF-DONS deban deseñarse ad hoc e sen exemplos previos nos que basearse. 

Para mitigar parcialmente esta dificultade, entre 2007 e 2017 construíuse un prototipo dunha parte do acelerador de IFMIF-DONS ao que se denominou LIPAc (Linear IFMIF Prototype Accelerator) e que se construíu en Rokkasho, Xapón. IFMIF-DONS é unha instalación única, a primeira dunha futura clase de fontes de neutróns rápidos, de alto fluxo e que, para a implementación da maioría dos seus compoñentes é necesario o desenvolvemento específico de novo coñecemento. Este prototipo serviu para demostrar que era posible acelerar unha corrente de feixe do nivel da de IFMIF-DONS, na zona de “baixa enerxía”, con especial interese en confirmar a viabilidade de construír unha primeira etapa de aceleración, denominada Cuadrupolo de Radiofrecuencia (RFQ) e que habería de ser o máis longo e potente do mundo, e evidentemente, máis aló da estado da arte. 

En concreto, existen nichos tecnolóxicos no ámbito da enerxía de fusión que non están suficientemente evolucionados e que requiren dun desenvolvemento de coñecemento innovador para abordar, de forma previa á construción da planta de IFMIF-DONS, a correcta selección de tecnoloxías e materiais nos aceleradores de hadrones de alta intensidade de nova xeración e nos sistemas de brancos experimentais e áreas de ensaios de irradiación. 

No caso de VATIAC, por exemplo, o nivel de irradiación con neutróns rápidos previsto supera con fartura a estado da arte, polo que require deseños avanzados que serán os primeiros da súa clase no mundo e abordan necesidades non cubertas nas GIC actuais. No referente a VATIST, trátase dun conxunto de compoñentes críticos da Cela de Ensaio e o Branco Experimental que nunca foron construídos anteriormente e para os que alcanzar os parámetros requiridos para o seu correcto funcionamento supón un importante reto no referente a nivel de innovación.

En xeral, a construción dunha gran instalación científica (GIC), como IFMIF-DONS, está exposta a un alto risco de erros de deseño ou selección de materiais que poden ter un importante impacto no programa experimental. Para mitigar este risco no relativo á selección de tecnoloxías e materiais para incorporar á planta, esta licitación aborda a análise de metodoloxías de ensaio previo mediante Validadores Tecnolóxicos Integrados (VATIs). Estes bancos de ensaio permitirán ao Consorcio realizar ensaios de longo prazo sobre sistemas e compoñentes críticos útiles para a futura gran instalación científica internacional IFMIF-DONS, validar a idoneidade dos deseños, a integración de sistemas, a idoneidade das técnicas de fabricación, os materiais e as operacións de mantemento e manipulación dos futuros equipos a integrar tanto na parte do sistema do acelerador como nos sistemas do branco experimental e celas de ensaio de futuras GICs.

IFMIF DONS

IFMIF-DONS (International Fusion Materials Irradiation Facility, DEMO Oriented Neutron Source) é a infraestrutura científica que o Consorcio IFMIF DONS contribuirá a construír e operar en Escúzar (Granada). Esta futura Gran Instalación Científica (en diante GIC) é única no seu xénero a nivel internacional, e foi incluída na folla de ruta europea para a consecución da enerxía de fusión, e no catálogo das infraestruturas estratéxicas europeas (ESFRI). 

IFMIF-DONS é unha fonte de neutróns, imprescindible para ensaiar os materiais máis críticos das futuras instalacións de fusión, o que a fai única no mundo, pero tamén a converte nunha importante referencia tecnolóxica para outras moitas instalacións científicas ou industriais que se están construíndo ou se atopan en proxecto. 

En IFMIF-DONS, un acelerador de partículas producirá un feixe de deuterones (D+) de 125 mA de corrente e 40 MeV de enerxía, que impactará sobre unha cortina de litio líquido de 25 mm de espesor fluíndo a 15 m/s. As reaccións producidas nese branco de litio, ao incidir o feixe de deuterones, xerarán un fluxo de neutróns de alta enerxía e con suficiente intensidade como para simular, de forma acelerada, o dano que producirían os neutróns nun reactor de fusión. Ese fluxo de neutróns usarase para irradiar mostras de materiais situadas inmediatamente detrás da cortina de litio, nos módulos de proba da zona de irradiación, que se atopa dentro da denominada cela de ensaios.

Fases da licitación de compra pública

• Fase 1: 
  • deseño de fabricación do validador VATIAC nun período de 9 meses
  • deseño de fabricación do validador VATIST nun período de 10 meses
• Fase 2:
  • desenvolvemento de cada unha das características funcionais que compoñen o validador VATIAC nun período de 24 meses
  • desenvolvemento de cada unha das características funcionais que compoñen o validador VATIST nun período de 24 meses
• Fase 3:
  • verificación pre-operacional nun período de 7 meses
  • verificación pre-operacional nun período de 6 meses

Duración total Fase 1 + 2 + 3:

• VATIAC: 40 meses
• VATIST: 40 meses

Acceso á licitación:
https://contrataciondelestado.es/wps/portal/!ut/p/b0/04_Sj9CPykssy0xPLMnMz0vMAfIjU1JTC3Iy87KtUlJLEnNyUuNzMpMzSxKTgQr0w_Wj9KMyU1zLcvQjzQxUDaqKw0JSQv2KqhwLLU1L3UOKXAJtbfULcnMdAWSzIjk!/

CDTI Innovación

O CDTI Innovación é a entidade pública de financiamento da innovación do Ministerio de Ciencia, Innovación e Universidades que promove a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico das empresas españolas, canalizando as solicitudes de financiamento e apoio aos proxectos de I+D+i de entidades españolas nos ámbitos estatal e internacional. Contribuímos á mellora do nivel tecnolóxico das empresas españolas e impulsamos e, cunha rede internacional con cobertura de 51 países, acompañamos a participación española en programas internacionais de cooperación tecnolóxica e a transferencia internacional da súa tecnoloxía empresarial. O CDTI tamén apoia a creación e consolidación de empresas de base tecnolóxica en España.
 
O Centro para o Desenvolvemento Tecnolóxico e a Innovación, E.P.E. (CDTI) é unha entidade pública dependente do Ministerio de Ciencia, Innovación e Universidades.

Máis información:

Oficina de Prensa
prensa@cdti.es
91-581.55.00

En Internet
Sitio web: www.cdti.es
En Linkedin: https://www.linkedin.com/company/29815
En X: https://twitter.com/CDTI_innovacion
En Youtube: https://www.youtube.com/user/cdtioficial

Este contido é copyright © 2024 CDTI,EPE. Está permitida a utilización e reprodución citando a fonte e a identidade dixital de CDTI (@CDTI_innovacion).